ოჯახში ძალადობის საკითხი საქართველოში დიდი პრობლემაა, რაც სხვადასხვა ფორმით ვლინდება და მოითხოვს განსაკუთრებულ ყურადღებას სახელმწიფოს, არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და საზოგადოებრივი სექტორისგან. 2023 წლის მონაცემების მიხედვით, შინაგან საქმეთა სამინისტროს საინფორმაციო-ანალიტიკურმა დეპარტამენტმა გამოაქვეყნა ოჯახში ძალადობის შემთხვევების სტატისტიკა, რომელიც წარმოდგენილია საქართველოს რეგიონების მიხედვით. გთავაზობთ 2023 წლის 1 იანვრიდან 2023 წლის 31 დეკემბრის ჩათვლით მონაცემებს:[1]
ძალადობის სახეები და მათი გავრცელება:
ოჯახში ძალადობის შემთხვევები სხვადასხვა ფორმით ვლინდება, მათ შორისაა ფიზიკური, ფსიქოლოგიური, ეკონომიკური, სექსუალური, იძულება და უგულებელყოფა. 2023 წლის მონაცემების ანალიზის შედეგად ირკვევა, რომ ყველაზე მეტად გავრცელებულია ფსიქოლოგიური ძალადობა, რაც ყველაზე რთულად გამოსავლენი და დასამტკიცებელია. ფსიქოლოგიური ძალადობის ჯამური რაოდენობა 8077 შემთხვევაა. ამასთან ერთად, ფიზიკური ძალადობის შემთხვევები ჯამურად 2362-ია.
ეკონომიკური ძალადობის შემთხვევები შედარებით მცირე რაოდენობით არის დაფიქსირებული, სულ 98 შემთხვევა. ეს შესაძლოა გამოწვეული იყოს იმით, რომ ამ ტიპის ძალადობა ხშირად რთულად გამოსავლენია და ნაკლებად არის აღიარებული მსხვერპლთა და საზოგადოებრივი მხრიდან. სექსუალური ძალადობის შემთხვევები 36-ითაა განსაზღვრული, რაც ასევე მიანიშნებს მის სენსიტიურობაზე.
იძულების შემთხვევების რაოდენობა 73-ია, ხოლო უგულებელყოფის – 69, რაც გვიჩვენებს, რომ ეს ტიპები ძალადობის ასევე მნიშვნელოვან პრობლემებს წარმოადგენენ და საჭიროებენ შესაბამის რეაგირებასა და პრევენციულ ზომებს.
რეგიონული განაწილება
რეგიონული განაწილების მიხედვით, ძალადობის შემთხვევების ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი დაფიქსირდა თბილისში, სადაც ჯამურად 4779 შემთხვევაა. მეორე ადგილზეა ქვემო ქართლი 1357 შემთხვევით, ხოლო მესამეზე – აჭარა, 996 შემთხვევით.
თბილისში მაღალი მაჩვენებელი შესაძლოა განპირობებული იყოს ქალაქის დიდ მოსახლეობასთან და დასაქმებულების მაღალი რაოდენობის მქონე რეგიონთან, რაც უფრო მეტი ძალადობის გამოვლენას იწვევს. ქვემო ქართლი და აჭარა ასევე სოფლიდან ქალაქისკენ მიგრაციისა და სოციალური პრობლემების მაღალი მაჩვენებლით გამოირჩევიან.
|
ოჯახში ძალადობის შემთხვევები რეგიონების მიხედვით (რიგითობით) კლების მიხედვით 2023 წლის მონაცემი. |
| რეგიონი | ფიზიკური | ფსიქოლოგიური | ეკონომიკური | სექსუალური | იძულება | უგულებელყოფა | |
| 1 | თბილისი | 774 | 3928 | 40 | 8 | 12 | 17 |
| 2 | ქვემო ქართლი | 328 | 973 | 15 | 8 | 20 | 13 |
| 3 | აჭარა | 343 | 635 | 5 | 3 | 4 | 6 |
| 4 | კახეთი | 79 | 732 | 10 | 4 | 3 | 16 |
| 5 | იმერეთი | 344 | 513 | 9 | 6 | 17 | 5 |
| 6 | შიდა ქართლი | 217 | 479 | 4 | 0 | 2 | 5 |
| 7 | სამეგრელო-ზემო სვანეთი | 78 | 395 | 9 | 3 | 3 | 2 |
| 8 | სამცხე-ჯავახეთი | 62 | 176 | 0 | 0 | 7 | 1 |
| 9 | მცხეთა-მთიანეთი | 83 | 145 | 4 | 3 | 1 | 4 |
| 10 | გურია | 47 | 67 | 1 | 1 | 4 | 0 |
| 11 | რაჭა-ლეჩხუმი | 6 | 30 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| 12 | აფხაზეთი | 1 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| ჯამში | 2362 | 8077 | 98 | 36 | 73 | 69 | |
ანალიზი და დასკვნები
ოჯახში ძალადობის შემთხვევების ანალიზის შედეგად ირკვევა, რომ ფსიქოლოგიური ძალადობა ყველაზე მეტად გავრცელებულია, რაც განსაკუთრებით მოითხოვს ფსიქოლოგიური დახმარებისა და მხარდაჭერის სისტემების გაუმჯობესებას. ფიზიკური ძალადობის შემთხვევების მაღალი რაოდენობა მიუთითებს იმაზე, რომ სახელმწიფომ და სამართალდამცავმა ორგანოებმა უნდა გააძლიერონ ძალადობის პრევენციისა და რეაგირების მექანიზმები.
ეკონომიკური და სექსუალური ძალადობის შემთხვევების შედარებით მცირე რაოდენობა შესაძლოა მიუთითებდეს მათი გამოვლენაში არსებულ პრობლემებზე და ინფორმაციის ნაკლებობაზე. მნიშვნელოვანია, რომ საზოგადოება მეტად ინფორმირებული იყოს ამ ტიპის ძალადობის შესახებ და მსხვერპლთა მხარდაჭერის სერვისები იყოს უფრო ხელმისაწვდომი.
რეკომენდაციები
საზოგადოებრივი განათლება და ცნობიერების ამაღლება: აუცილებელია ოჯახში ძალადობის თემაზე ფართო ინფორმაციული კამპანიების ჩატარება, რაც მოიცავს როგორც ფსიქოლოგიურ, ასევე ფიზიკურ, ეკონომიკურ და სექსუალურ ძალადობას.
სერვისების გაუმჯობესება და ხელმისაწვდომობა: ფსიქოლოგიური და სოციალური დახმარების სერვისების გაუმჯობესება, რათა მსხვერპლებს ჰქონდეთ ეფექტური მხარდაჭერა და დახმარების მიღების საშუალება.
მონაცემთა შეგროვება და ანალიზი: საჭიროა ძალადობის შემთხვევების მონაცემების უფრო დეტალური და რეგულარული შეგროვება და ანალიზი, რათა უკეთ შევძლოთ პრობლემის მასშტაბების განსაზღვრა და შესაბამისი ღონისძიებების დაგეგმვა.
სამართლებრივი რეაგირება: სამართალდამცავი ორგანოების მუშაობის გაუმჯობესება და მათი თანამშრომლების ტრეინინგი ოჯახში ძალადობის თემაზე, რათა რეაგირება იყოს უფრო ეფექტური და დროული.
ამგვარი რეკომენდაციები ხელს შეუწყობს ოჯახში ძალადობის პრობლემის უფრო ეფექტურად მართვას და პრევენციას საქართველოში. მნიშვნელოვანია, რომ ყველა შესაბამისი მხარე ჩართული იყოს ამ პროცესში და თანამშრომლობდეს ერთობლივად ამ მნიშვნელოვან პრობლემასთან საბრძოლველად.
2019-2024 წლის – მონაცემების თანახმად მოვახდინე თითოეუილი წლის მონაცემის შედარება, რის საფუძველზეც გამოიკვეთა, მონაცემების ანალიზის საფუძველზე შეიძლება ითქვას, რომ ოჯახში ძალადობის შემთხვევების რაოდენობა მერყეობს სხვადასხვა ტიპის ძალადობის მიხედვით. ზოგადად, 2019-2024 წლებში შემთხვევების რაოდენობა ზოგ შემთხვევაში გაიზარდა, ზოგ შემთხვევაში კი შემცირდა. მნიშვნელოვანია, რომ ტენდენციების ანალიზი და შესაბამისი პრევენციული ღონისძიებების გატარება გაგრძელდეს, რათა ოჯახში ძალადობის შემთხვევები შემცირდეს და მსხვერპლთა მხარდაჭერა უფრო ეფექტურად განხორციელდეს. თითქმის წლებთან შედარებით მაჩვენებელი უცვლელია, ეს მიანიშნებს იმაზე, რომ უშედეგოდ ხდება სხვადასხვა ქმედებების განხორციელება, ამიტომ სახელმწიფომ ფაქტია უნდა შეიმუშაოს რაიმე კარგი სხვა ალტერნატივა რაც შეცვლის და დაარეგულირებს მაჩვენებელს.
[1] იხ. საჯარო ინფორმაცია, ოჯახში ძალადობის სახეები (შემაკავებელი ორდერების მიხედვით) (2023 წელი) ხელმისაწვდომია – https://info.police.ge/page?id=795&parent_id=786 მოძიებულია – (16.05.24).
ვებგვერდის ადმინისტრატორი.